خم کاری ورق آهن
خم کاری ورق آهن یکی از فعالیت‌های بسیار پرکاربرد در صنعت، خمکاری فلزات محسوب می‌شود. با استفاده از این فرآیند بسیاری از ابزارهای لازم برای صنایع مختلف همچون صنعت الکترونیک، دامداری و کشاورزی، ساختمان‌سازی و کارخانجات تولید می‌شود. در این مسیر، ورق‌های آهنی با فرآیندی مکانیکی با تغییر حالت مواجه می‌شوند که سبب خم‌شدگی یا زاویه‌دار شدن آن‌ها می‌گردد. در این راستا، جهت خمیده کردن ورق‌های آهنی روش‌های مختلفی وجود دارد. به همین منظور، می‌بایست جنس و ضخامت ورق در نظر گرفته شود. صنعت خمکاری ورق‌های آهنی با استفاده از دو روش خمکاری گرم و خمکاری سرد انجام می‌شود. شما باید برای انتخاب روش خمکاری ورق آهنی ابتدا در نظر بگیرید هدف از این فرآیند چیست و قصد تولید چه محصولی را دارید؟ این مسئله بسیار مهم است؛ زیرا انتخاب نادرست روش خمکاری، می‌تواند دچار چین‌خوردگی در ورق آهنی شود.
فرآیند خمکاری ورق آهن چگونه است؟ به‌صورت کلی خمکاری به نوع قطعه، ضخامت و ابعاد آهن بستگی دارد. همچنین باید مواردی مانند شعاع خم، زاویه خم، مکان و انحنای خم در نظر گرفته شود. تجهیزات و دستگاه‌های مختلفی برای خمکاری طراحی شده‌اند که پرکاربردترین این دستگاه‌ها، دستگاه CNC است. دستگاه‌های CNC، دستگاه‌های بزرگ و پرقدرتی هستند که با ریل قرار گرفته در جلوی دستگاه و سمبه‌های تعویضی توسط اپراتور، فرآیند خمکاری و زاویه‌دار کردن ورق‌های آهنی انجام می‌شود. همچنین خمکاری در صنعت به نام عملیات شکل‌دهی پرس برک نیز شناخته می‌شود. در پرس برک‌ها سایز و ابعاد متفاوت وجود دارد که از ۲۰ تن تا ۲۰۰ تن در بازار موجود هستند.
روش‌های خمکاری ورق آهن بسیار متنوع هستند و مهم‌ترین این موارد عبارت‌اند از:
- خمکاری V
- خمکاری فلنج
- خمکاری برشی
- خمکاری دورانی
- خمکاری منحنی
- خمکاری هوایی
- خمکاری U
جهت انتخاب نوع خمکاری، باید به شکل و نوع خروجی قطعه توجه داشت. در ادامه هر یک از این روش‌ها را به مختصر توضیح می‌دهیم.
خمکاری وی: خمکاری V یکی از رایج‌ترین روش‌ها است که در این روش ورق فلزی پانچ می‌شود. بدین منظور در ورق فلزی، تمامی زاویه‌های کمتر از ۹۰ درجه را می‌تواند پوشش دهی کند.
خمکاری برشی: در این روش برای ایجاد تغییر و زاویه در آهن از سمبه‌های برشی استفاده می‌گردد.
خمکاری دورانی: در این روش علاوه‌بر سمبه از پانچ نیز استفاده می‌شود و خمکاری در زاویه‌های مختلف صورت می‌گیرد.
خمکاری هوا: این روش نیازی به سمبه ندارد و خمکاری از طریق نیروی پانچ انجام می‌شود. در نظر داشته باشید برای خمکاری ورق‌های آهنی باید جنس و ابعاد ورق را در نظر بگیرید و آن‌ها را به‌طور کامل مورد بررسی قرار دهید.
قابلیت خمکاری در ورق‌های آهن
درباره قابلیت خمکاری در ورق‌های آهن باید بگوییم که خمکاری به میزان کربن‌های آن‌ها بستگی دارد که با افزایش میزان کربن در ورق‌های آهنی، قابلیت خمکاری نیز کاهش می‌یابد. خمکاری به روش سرد در فلز‌هایی با درصد کربن ۱.۲ انجام می‌شود و اگر میزان کربن به‌کار رفته ذکر نشود، خمکاری به روش گرم صورت می‌گیرد. در نظر داشته باشید خمکاری در ورق‌های غیر آهنی به روش سرد انجام می‌گیرد؛ اما در برخی موارد ممکن است به دلیل نبود انعطاف در فلز، از روش گرم استفاده شود؛ زیرا پس از گرم شدن، انعطاف‌پذیری فلز بیشتر می‌شود. معمولاً در خم‌کاری‌ها ضخامت فلز با تغییر مواجه نمی‌شود؛ اما ممکن است در اثر بی‌دقتی ورق با چین‌خوردگی یا ترک مواجه شود؛ بنابراین هنگام خمکاری حتماً فشار وارد شده توسط پانچ و میزان و شکل خمش را در نظر بگیرید تا کمترین خطا را در خمکاری داشته باشید.
